Елде фейк ақпарат таратқандарға қандай жаза қолданылады?

Бүгінде БАҚ-тағы жарияланымдарда және журналистердің тілдік қолданысында «фейк ақпарат» термині жиі кездеседі. Тіпті 2017 жылы Коллинз ағылшын сөздігінің дерегінше, «фейк ақпарат» жыл сөзі атанды. Қазір цифрлы технологиялардың, әлеуметтік желілердің дамуымен, интернетті пайдаланушылар санының артуымен фейк ақпараттың біздің өмірімізге дендеп енгені соншалық, шындықты өтіріктен ажырату оңай болмай қалды. Осы орайда, фейк ақпарат дегеніміз не, жалған жаңалықтар қоғам үшін неліктен қауіпті, оны қалай ажыратамыз, әлем елдері мен Қазақстан үкіметі фейк ақпаратпен қалай күресіп жатыр, медиасауаттылықты арттыру шаралары, сонымен қоса елімізде фейк ақпарат таратқандарға қандай жаза қолданылатыны жөнінде ҚазАқпарат сарапшы жазады.
Қазақстанда фейк ақпарат таратқандарға қандай жаза қолданылады?
Елімізде фейк ақпарат таратқандарға 20 айлық есептік көрсеткіш сомасындағы айыппұл төлеуден 7 жылға бас бостандығынан айыруға дейінгі жаза көзделген.
Құзырлы орган мамандарының мәліметінше, ел азаматтарының көпшілігі жаңалықтың рас не өтірігін ажырата алмайды. Әсіресе апатты және төтенше жағдайлар, саяси оқиғалар уақытында әлеуметтік желілер мен мессенджерлерде жалған хабарламалар көбірек тарайды. Конституция бойынша, фейк ақпарат таратқандар жазаланады. Десе де көп адам мұндай әрекеті үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылатынын білмейді. Барлық факті ҚР Қылмыстық кодексінің 274-бабы 4-бөлігімен тіркеледі. Мұндай фактілерді анықтау үшін күн сайын әлеуметтік желілерге мониторинг жүргізіліп жатыр және жалған ақпарат таратқандарды анықтайтын қажетті техникалық мүмкіндіктер бар.
Фейк ақпарат тарату 2015 жылы жаңа Қылмыстық кодекс қабылданғаннан кейін қылмыс түрінде (274-бапқа сәйкес) қарастырыла бастады. Жария немесе бұқаралық ақпарат құралдарын, телекоммуникациялар желілерін пайдалана отырып, әлеуметтiк, ұлттық, рулық, нәсiлдiк, тектік-топтық немесе дiни алауыздықты қоздырса, 2 жылдан 7 жылға дейiнгi мерзiмге бас бостандығын шектеу не сол мерзiмге бас бостандығынан айыру жазасы қолданылады.